Komunean
egiten diren irakurketez ari naiz irakurtzen. Zer esan handiak daude eta
galdera pilo bat, oraindik eta ere erantzun gehiagorekin. Ez beti, dezentetan bai,
irakurtzen dut nik ere komunean eta beti etortzen zait burura Ibon Sarasolaren
Euskal Literaturaren Historia, hizkuntza batean bezala bestean. Joan den
mendeko hirurogeiko hamarkadaren azken aldera gertatzen ari zen euskal
literaturaren berritzeari buruzko orrialdeak dira. Pentsaera klerikalak ezin omen
zuen onartu berrikuntza hori.
Zugasti’tar
Anizetok Salbador Garmendiaren Historia Triste Bat antzerki lanaz Zeruko
Argiako artikulu batean esanak agertzen ditu: Antzerki horrek, bere mensaje eta guzti, ez zuela batere onik
egingo gure errietan… asmatutako zikinkeria hark kalte ederra egingo zuela eta estreinaldirakoan
Donostiako eliz-ateetan “Historia Triste Bat: 3-R” zentsura jarri zela. Aurrez
Zugasti jauna “literatura de letrina”z mintzatzen omen zen artikulu berean.
Literatura
de letrina esapidea euskaratzeak eragindako zalantzaz gain, beste baterako
hori, gogora etortzen zait, geure eskas eta urrian, kritikak sasoi batean izan
zezakeen itxura anitza. Gaur euskaraz egina izate hutsak aski dirudiela
diotenen eta iragan oro idealizatzeko joera dutenen aurrean behintzat. Ariketa
kritiko bezala ikusia izan zitekeen hura botere ariketa lotsagabe bat ez
besterik bezala gorde beharko genuke gure memorian. Bestelakoak dira komuneko
kontuak, ordukoan ere ez botere guztien debekurik gabeak. Zalantzak, bietatik
dago eta, hor jarraitzen du komuneko ala komunerako literatura argitu gabe.
No hay comentarios:
Publicar un comentario